O skutkach spożywania alkoholu w ciąży pisałam już
tutaj i tutaj. Dlaczego kolejny raz podejmuję ten temat? Przede wszystkim
dlatego, że wciąż wiele kobiet pije alkohol w ciąży. Świadomość w tej kwestii z
roku na rok rośnie, ale nadal w moim odczuciu jest niewystarczająca.
Należy pamiętać, że nawet najmniejsza ilość
alkoholu jest szkodliwa i nie ma dawki bezpiecznej.
FAS jest to
zaburzenie będące następstwem spożywania przez ciężarną matkę alkoholu. Objawia
się przez zespół wad wrodzonych, zarówno somatycznych, jak i neurologicznych. U
dzieci obciążonych FAS występują najczęściej wrodzone wady serca, anomalie dróg
moczowych i narządów płciowych oraz rozszczep kręgosłupa. Następstwem
FAS u przedszkolaków są zniekształcenia twarzy, w tym:
- krótkie szpary powiekowe,
- szeroko rozstawione oczy,
- krótkowzroczność,
- zez,
- krótki, zadarty nos i szeroka
nasada nosa,
- wygładzona skóra między nosem a
górną wargą (brak „rynienki”),
- cienka górna warga,
- płaska środkowa część twarzy,
- mała, słabo rozwinięta żuchwa.
Nieco rzadziej występują wady
stawów i kończyn, w szczególności deformacje stawów rąk oraz niepełna rotacja w
stawie łokciowym. Typowe nieprawidłowości w zakresie rąk to występowanie
podłużnych fałdów na skórze dłoni, niemożność pełnego wyprostowania palca w
jednym lub kilku stawach oraz zakrzywienie brzegów palców w kierunku palca
środkowego.
Anomalie
widoczne są również w zachowaniu dzieci. Zwykle jest to skłonności do:
- złoszczenia
się,
- nadpobudliwości,
- krótkiego
czasu skupienia uwagi,
- opóźnień
rozwojowych.
Osobną
grupę stanowią objawy związane ze sferą poznawczą. Są to przede wszystkim:
- deficyt
uwagi,
- problemy
z pamięcią,
- trudności
z uczeniem się matematyki,
- trudności
z myśleniem abstrakcyjnym,
- trudności
z uczeniem się na błędach,
- upośledzenie
myślenia przyczynowo-skutkowego,
- opóźnienie
mowy, zaburzenia mowy, w tym jąkanie się, mowa niewyraźna lub bełkotliwa.
Dzieci
z FAS, które są w wieku przedszkolnym zazwyczaj bywają przyjacielskie,
serdeczne, a także wchodzą w kontakty społeczne. Potrafią posługiwać się
kwiecistym językiem, mimo że nie przekłada się on na poziom myślenia. Ich
funkcje poznawcze, motoryczne, jak również ogólny rozwój mowy bywają na niskim
poziomie. Występuje nadwrażliwość sensoryczna
na dotyk oraz dźwięki. Może być im trudno przechodzić z jednej czynności
na inną. Mają kłopot ze zmianą przyzwyczajeń. Często się denerwują i
ulegają zmianom nastroju - co narasta
wraz z wiekiem. Dzieci z FAS nie mają poczucia niebezpieczeństwa.
W
moim odczuciu problem związany ze spożywaniem przez ciężarne alkoholu jest
bardzo ważny dlatego to nie ostatni wpis dotyczący tego zagadnienia.